Szanowni Państwo, jak należy traktować interpunkcyjnie takie wyrażenia:
Zawsze tam(,) gdzie Ty,
Zrobiłeś to wtedy(,) kiedy ja,
Kto(,) jak nie on(,) mi w tym pomoże(?).
Z grubsza chodzi mi o to, czy te przysłówki w momencie, gdy nie wprowadzają zdania podrzędnego, należy także poprzedzać przecinkami. A także mam wątpliwości co do znaku zapytania na końcu ostatniego przykładu.
Z pozdrowieniami
miłośnik polszczyzny

Dzień dobry,

pozwalam sobie podzielić się fragmentem korespondencji handlowej i dołączyć prośbę o wyjaśnienie, który wariant jest poprawny:

1) Chciałbym zamówić kruszarkę walcową oraz szczękową.

2) Chciałbym zamówić kruszarki: walcową oraz szczękową.

3) Chciałbym zamówić kruszarkę walcową i kruszarkę szczękową.

Chodzi o dwie różne maszyny.

Dziękuję bardzo!

Począwszy od 5 wzwyż jest wyraźna zależność liczebników porządkowych od głównych: pięć – piąty, sześć – szósty, siedem – siódmy, osiem – ósmy… To kreskowane ó w wyrazach szósty, siódmy, ósmy – jest odmienne, wymienia się na e lub o w odpowiednim liczebniku głównym. Tę samą wspólność rdzenia czuje się w parze trzy – trzeci, ale brak jej w przypadku liczebników 1, 2 i 4. Ta trójka (albo ta czwórka) psuje cały porządek. Dodatkowo w parach dwa – drugi oraz cztery – czwarty zgadzają się pierwsze (a nie zgadzają dopiero drugie) głoski – i nie tylko jest to intrygujące, ale dodatkowo może sprawiać trudność ortograficzną, jeśli się zbyt mocno pokojarzy drugi z dwa czy dwoje (takie silne skojarzenie obserwuję u swojego dziecka, które notorycznie chce pisać drógi, uzasadniając to właśnie tym).
Chciałbym spytać o etymologię liczebników porządkowych. Czy to tylko zbieg okoliczności (te pierwsze głoski), czy rzeczywiście istnieje etymologiczne powiązanie wewnątrz par dwa – drugi i cztery – czwarty?

Zasady przestankowania mówią o niestawianiu przecinka przed spójnikiem a w konstrukcji: między X a Y. W regule [376] mowa jest o dwóch rzeczach – co jednak gdy elementów jest więcej? Tytuł pracy Bogdana Walczaka z 1987 roku brzmi: Między snobizmem i modą, a potrzebami języka. Czy ten przecinek jest czymkolwiek uzasadniony i czy w opisie bibliograficznym można go dyskretnie pominąć?

Chciałabym zapytać, czy estońskie nazwiska: Tomasz Türna, Toomas Reenpää, Ants Laikmaa” należy odmieniać w języku polskim. Jeśli tak, to w jaki sposób?
Dziękuję i pozdrawiam
A. Juga-Szymańska

Czy wszystkie eponimy powinno się pisać wielką literą? Zauważyłem, że słownik wyrazów obcych podaje np. pisownię amfitrion, apollo, cerber, dulcynea, eldorado, krezus i wiele innych, ale już Beatrycze, Jonasz, Junona, Kasandra, Kirke, Nikodem, Ofir. Z kolei słownik języka polskiego podaje jednak pisownię jonasz i kasandra. Dlaczego nie jest to jednoznacznie ustalone? Wydaje mi się, że wszelkie użycia przenośne lub żartobliwe takich słów mogłyby być pisane małą lierą.

Czy w takich konstrukcjach zdaniowych należy użyć drugiego przecinka? Zakładamy, że w każdym zdaniu część po spójniku nie jest wtrąceniem, tylko jest równoważna części przed spójnikiem.

1. Znacząca większość Szkotów, a także Irlandczyków(,) nie zna języka swoich celtyckich przodków.
2. Szeryf, a zarazem stróż prawa(,) nie może sobie pozwolić na takie ekscesy.
3. Niedoświadczony, acz inteligentny człowiek(,) powinien dać sobie z tym radę bez trudu.

Szanowni Eksperci,
proszę o opinię, czy w poniższych dwóch zdaniach brakuje jakichś przecinków. Miejsca, co do których mam wątpliwości, oznaczyłem nawiasami.

1. Pędził nie wiadomo(,) ile km/h, ale o wiele za szybko.
   
2. Ból wieńcowy to ból o charakterze ucisku, ściskania lub pieczenia(,) umiejscowiony za mostkiem.
   
3. Kanada jest drugim(,)po Rosji(,) największym krajem na świecie.
   

Z poważaniem
Czytelnik

Sekstant i sekstans? Ze względu na rozbieżności chciałbym się zapytać: czy przyrząd nawigacyjny do mierzenia wysokości ciał niebieskich nad horyzontem to sekstant, czy sekstans (a może oba słowa) oraz jak nazwać szóstą część całości (odpowiednik kwadranta – 1/4 całości). Czy będzie to sekstans?

Szanowni Państwo!
W związku z moją pracą lektorki języka polskiego jako obcego interesuje mnie skala zjawiska zapożyczeń we współczesnej polszczyźnie (głównie z języków zachodnich, czyli z angielskiego, niemieckiego, francuskiego oraz łacińskiego). Byłabym bardzo wdzięczna za podanie szacunkowych danych (np. w tysiącach słów albo w procentach) lub wskazanie tytułów aktualnych opracowań, w których znajdę powyższe informacje.
Z poważaniem
Agnieszka Zawadzka